Creativiteit vermindert stress en bevordert geluk

Heb je wel eens het gevoel zo op te gaan in een creatief project dat het gevoel voor tijd en ruimte helemaal verloren gaat? Volgens Lærke Egefjord is het volkomen natuurlijk om dit te ervaren – en eigenlijk is het direct gunstig voor onze hersenen en ons welzijn om in te gaan op wat in de psychologie flow wordt genoemd, een concept dat Lærke Egefjord vertaalt in betekenisvol zelfvergeten.

"Veel mensen ervaren een gevoel van welzijn en rust wanneer ze zich onderdompelen in een creatief project. De hersenen herladen en scheiden de beloningshormonen serotonine en dopamine af, waardoor we ons ontspannen en gelukkig voelen. Dit kan direct in het lichaam worden gemeten, waar zowel de hartslag als de bloeddruk dalen omdat het parasympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd. Tegelijkertijd komt acetylcholine vrij, wat de concentratie verhoogt, terwijl het stresshormoon cortisol daalt", legt Lærke uit.

Als kunstenares heeft Lærke Egefjord een sterke affiniteit met aquarelverf en rustige penseelstreken, die haar geest en lichaam een gevoel van rust geven. Of je nu een trui breit, schildert of zich focust op een ander creatief project, het is het proces van onderdompeling in de taak en het rustig bereiken van een gevoel van flow.

"Een gevoel van flow ervaren kan in veel situaties worden bereikt, maar vooral door activiteiten met herhaalde bewegingen – zoals knutselen of experimenteren met aquarelverf – dieze brengen iemand eerder in de flow. Onze hersenen houden van herhaling en het ritme van het maken van patronen met onze handen. Dit ontspant de hersenen, het hart en het zenuwstelsel", aldus Lærke Egefjord.

In een druk dagelijks leven kan het voelen alsof er geen tijd is om op te gaan in creatieve projecten of een nieuwe vaardigheid te leren. Creatieve ontwikkeling moet daarom prioriteit krijgen, net als lichaamsbeweging. We beschouwen hardlopen of een uur fietsen zelden als tijdverspilling en we moeten hetzelfde denken als het gaat om ons geestelijk welzijn. Creatieve activiteiten kunnen stress verminderen en ons meer ontspannen, gefocust en gelukkiger maken: "Creativiteit is allesbehalve tijdverspilling; het is absoluut noodzakelijk om een leven in harmonie en mentale balans te leiden", zegt Lærke Egefjord.

Kinderen zijn vaak beter dan volwassenen in het spelen, bewegen en bedenken van ideeën. Maar het dagelijks leven kan ook hectisch zijn voor kinderen. Daarom zijn creatieve pauzes belangrijk om een gevoel van rust te creëren en de hersenontwikkeling van kinderen te bevorderen. "Onderdompeling in een creatief proces activeert een speciaal netwerk in de hersenen, het Default Mode Network (DMN). Wanneer dit netwerk actief is, ontstaan er verbindingen tussen verre delen van de hersenen, wat zowel ons geheugen als ons vermogen om nieuwe ideeën te bedenken versterkt", verklaart Lærke Egefjord en benadrukt hoe creativiteit positief bijdraagt, of het nu om kinderen of volwassenen gaat – en waarom creativiteit ook interessant is in verband met bijvoorbeeld ziekten als dementie.

Hoe zorgen we dus voor creatieve onderdompeling in het dagelijks leven, ongeacht of het om kinderen of volwassenen gaat? De belangrijkste manier om in de flow te komen, is een innerlijke motivatie of vreugde voelen in wat je doet. Of je nu een oude hobby oppakt of iets geheel nieuws aangaat, er zijn veel positieve effecten om van te genieten – en wie iets vindt dat kinderen en volwassenen in alle rust samen kunnen doen, zal zowel een gevoel van onderdompeling als een sterk gevoel van aanwezigheid genieten in de kwaliteitstijd die ze samen doorbrengen.

• Focus op het proces in plaats van op het resultaat, want het is in het proces dat positieve gezondheidsvoordelen oplevert.

• Vermijd afleiding – focussen op een activiteit is essentieel om flow te ervaren; voortdurend onderbroken worden vermindert dit effect.

• Vergeet niet dat creativiteit belangrijk is om de mentale balans te behouden en stress en psychologische onevenwichtigheden te voorkomen, dus het moet op dezelfde manier worden behandeld als een gezonde voeding en lichaamsbeweging.